Last week the Eastern and Western Dioceses of the Armenian Church of North America participated in the International Religious Freedom (IRF) Summit 2023, a Washington D.C. gathering of civil society, religious leaders, scholars, journalists, relevant government officials, and other stakeholders in promoting religious freedom across the world.
During and after the summit, Holy Etchmiadzin’s Ecumenical Director H.E. Archbishop Vicken Aykazian (Eastern Diocese) and the Western Diocese’s Artsakh Heritage Committee Chair Simon Maghakyan, who also serves on the board of Save Armenian Monuments, joined by other community leaders, led a series of discussions on denial of religious freedom and other human rights violations in post-war Artsakh (Nagorno-Karabakh), particularly in light of Azerbaijan’s ongoing blockade of Artsakh’s corridor with Armenia.
“The Western Diocese was pleased to partner with the IRF Summit this year to spotlight vital issues concerning religious freedom and other human rights across the world, particularly in Artsakh,” remarked H.E. Archbishop Hovnan Derderian, Primate of the Western Diocese. “We are pleased that there is now a greater understanding among external international religious freedom stakeholders of the existential threats faced by Armenians, and express hope that our community’s allies will be even more attentive and proactive in their efforts.”
On February 1, Maghakyan spoke in his academic capacity at the IRF Summit’s Documenting IRF panel on the use of remote technologies in exposing destruction of houses of worship and sacred sites.
On February 3, Archbishop Aykazian and Maghakyan moderated a high-level private discussion among internal and external stakeholder organizations, initiated by the Western Diocese and hosted on Capitol Hill by Belmont Abbey College, on supporting religious freedoms and other human rights in Artsakh.
“The IRF Summit and the February 3 stakeholder discussion demonstrated, yet again, that coalition building is important for defending Armenian rights,” remarked Archbishop Aykazian. “We are grateful to the many partners that discussed with us the present and future of religious freedom protections concerning all threatened communities, including the Armenian community, and for expressing solidarity with Artsakh amid the ongoing blockade. We look forward to tangible actions on this front.”
The Diocese delegation at the IRF Summit 2023 worked closely with Sonya Nersessian, a member of the Artsakh Heritage Committee representing the Armenian Bar Association, which has undertaken legal documentation of cultural destruction and religious freedom violations in Artsakh in a series of reports. The delegation also included scholar Tamar Purut.
Representatives of many other Armenian organizations and allies were also present at the Summit. One such organization, the Philos Project, sponsored the Summit’s closing session, entitled Save Armenia, during which the organization’s president Robert Nicholson spoke on the USA’s WWI-era efforts to save Armenians and asked IRF Summit participants to do the same today for Artsakh as it endures Azerbaijan’s blockade.
The Artsakh Heritage Committee was founded at the initiative of His Eminence Archbishop Hovnan Derderian, Primate of the Western Diocese of the Armenian Church of North America, in the aftermath of the 2020 war on Artsakh and its ongoing repercussions. The Committee consists of prominent scholars, experts, clergymen, and other key stakeholders dedicated to the cause of safeguarding Armenian cultural heritage under Azerbaijan’s newfound control.
Վաշինգտոնում կայացած Կրօնական ազատութեան միջազգային գագաթնաժողովին (IRF) Հայց. Եկեղեցին ներկայացրել է Արցախի խնդիրը
Հայց. Եկեղեցւոյ Հիւսիսային Ամերիկայի երկու՝ Արևելեան և Արևմտեան թեմերը մասնակցել են 2023 թ. Փետրուարի սկզբին Վաշինգթոնում կազմակերպուած՝ Կրօնական ազատութեան միջազգային գագաթնաժողովին (IRF), որին ներկայ էին քաղաքացիական հասարակութեան անդամներ, կրօնական առաջնորդներ, գիտնականներ, լրագրողներ, պետական պաշտօնյաներ և այլ շահագրգիռ կողմեր:
Գագաթաժողովի ընթացքում և դրանից յետոյ Ս. Էջմիածնի էքիւմէնիկ ներկայացուցիչ Վիգէն Արքեպիսկոպոս Այքազեանին (Արևելյան թեմ) և Արևմտեան թեմի Արցախի ժառանգութեան պաշտպանութեան Յանձնաժողովի Ատենապետ Սիմոն Մաղաքեանին, որ միաժամանակ մասնակիցն է «Save Armenian Monuments»-ի, միացել են այլ ղեկավարներ՝ քննարկելու համար կրօնական ազատութեան և մարդու իրաւունքների վերաբերյալ խնդիրները յետպատերազմեան Արցախում, յատկապէս հաշուի առնելով Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի հետ Արցախը կապող միջանցքի շրջափակումը։
«Արևմտեան թեմը ուրախ է համագործակցել IRF գագաթնաժողովի հետ այս տարի՝ ուշադրութեան կենտրոնում պահելու համար կրօնական ազատութիւններին և մարդու այլ իրաւունքներին առընչուող կենսական խնդիրներն ամբողջ աշխարհում, այդ թուում՝ Արցախում»,- իր ուղերձում նշել է Արեւմտեան թեմի Առաջնորդ Յովնան Արքեպիսկոպոս Տէրտէրեանը։ «Մենք ուրախ ենք, որ միջազգային շահագրգիռ կողմերի մօտ այժմ աւելի մեծ ըմբռնում կայ կրօնական ազատութեան եւ հայերի առջև ծառացած գոյության սպառնալիքների վերաբերեալ և յոյս ենք յայտնում, որ մեր համայնքի դաշնակիցներն է՛լ աւելի ուշադիր և նախաձեռնող կը լինեն իրենց ջանքերում»:
Փետրուարի 1-ին Սիմոն Մաղաքեանն իր գիտական կարգավիճակով ելոյթ ունեցաւ IRF-ի “Summit’s Documenting” բաժնում՝ նուիրուած պաշտամունքի տների և սրբավայրերի աւերածութիւնների բացայայտման համար տեխնոլոգիաների կիրառման հարցին:
Փետրուարի 3-ին Վիգէն Արք. Այքազեանը և Սիմոն Մաղաքեանը վարեցին բարձր մակարդակի մասնաւոր քննարկում ունեցան շահագրգիռ կազմակերպութիւնների մասնակցութեամբ, որը նախաձեռնել էր Արևմտյան թեմը և հիւրընկալուել Կապիտոլիումի բլրի վրայ՝ Բելմոնտ Աբբայ քոլեջի կողմից, թեման՝ աջակցութիւն Արցախում կրօնական ազատութիններն և մարդու այլ իրաւունքներին: «IRF գագաթնաժողովը և Փետրուարի 3-ի քննարկումը շահագրգիռ կողմերի հետ ևս մէկ անգամ ցոյց տուեցին, որ կոալիցիայի կառուցումը կարևոր է հայկական իրաւունքների պաշտպանութեան համար»,- իր խօսքում նշել է Վիգէն Սրբազանը։ «Մենք երախտապարտ ենք մեր գործընկերներին, որոնք մեզ հետ քննարկեցին տարբեր համայնքներում եւ այդ թուում հայ համայնքում կրօնական ազատութիւնների եւ պաշտպանութեան ներկայ վիճակն ու ապագան՝ շարունակուող շրջափակման պայմաններում Արցախին համերաշխութիւն յայտնելու համար։ Մենք ակնկալում ենք շոշափելի գործողութիւններ այս ճակատում»:
IRF 2023-ի գագաթաժողովին թեմի պատուիրակութեան կազմում էր գիտնական Թամար Պուրութը։ IRF գագաթնաժողովի մասնակիցներին իրավիճակը ներկայացնելու համար պատուիրակութիւնը սերտօրէն համագործակցել է Իրաւաբանների հայկական ասոցիացիայի անդամ Սոնիա Ներսէսեանի հետ, ով նաև Արցախի ժառանգութեան Յանձնաժողովի անդամ է և ներգրաւուած է մշակութային ոչնչացման և կրօնական ազատութիւնների մասին իրաւական փաստաթղթերի ստեղծմանը:
Գագաթաժողովին ներկայ էին նաեւ հայկական եւ համախոհ այլ կազմակերպութիւնների ներկայացուցիչներ։ Այդպիսի կազմակերպութիւններից մէկը՝ Philos Project-ը, հովանաւորեց գագաթնաժողովի փակման նիստը, որը կոչւում էր Save Armenia, որի ժամանակ կազմակերպութեան նախագահ Ռոբերտ Նիկոլսոնը խօսեց Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հայերին փրկելու ԱՄՆ ջանքերի մասին և խնդրեց IRF գագաթնաժողովի մասնակիցներին նոյնն անել այսօր Արցախի համար, որը դիմագրաւում է Ադրբեջանի շրջափակմանը։
«Արցախի ժառանգութան պահպանութեան» Յանձնաժողովը ստեղծուել է Հիւսիսային Ամերիկայի Հայ Եկեղեցու Արևմտեան թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեանի նախաձեռնութեամբ, որի անդամ են նշանաւոր գիտնականներ, փորձագէտներ, հոգևորականներ, որոնք քայլեր են ձեռնարկում Ադրբեջանի վերահսկողութեան ներքոյ անցած հայկական մշակութային ժառանգութեան պահպանման համար:
Դիւան Առաջնորդարանի
Komentáře